ระเบียบการค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม

หลักของการบริหารงานของหน่วยงาน จะมีความแตกต่างกัน ซึ่งขึ้นอยู่กับนโยบายของรัฐบาล ผู้บริหารหน่วยงาน การดำเนินงาน เพื่อให้ถึงเป้าหมายของการสัมฤทธิ์ผล การสร้างความรู้ความเข้าใจเพื่อให้เหมาะสม และสอดคล้อง กับความจำเป็นที่มีอยู่ในปัจจุบันและ พร้อมกับการพัฒนาบุคลากร หรือการให้ความรู้ทางด้านวิชาการ ความรู้ในการปฏิบัติงานเจ้าหน้าที่ บุคคลภายนอก และ เป็นแนวทางในการปฏิบัติงานให้ถูกต้องตามระเบียบที่มีผลใช้บังคับ แต่เดิมมีระเบียบเก่าเป็นระเบียบค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมของส่วนราชการ พ.ศ. 2545 ปัจจุบันได้ปรับปรุงระเบียบเพื่อมุ่งเน้นผลสัมฤทธิ์ของงาน เนื่องจากมีนโยบายให้ยกเลิกระบบซี (ระดับ) มาเป็นระบบแท่ง เพื่อรองรับตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551

ในที่นี้ จะขอพูดถึงระเบียบว่าด้วย ค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม การจัดงาน และการประชุมระหว่างประเทศ โดย อ้างระเบียบที่เกี่ยวข้อง มีผลบังคับใช้ คือ
1. ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม การจัดงาน และการประชุมระหว่างประเทศ พ.ศ. 2549
2. ระเบียบกระทรวงการคลัง ว่าด้วยค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม การจัดงาน และการประชุม ระหว่างประเทศ พ.ศ. 2552 (ฉบับที่ 2)

“การฝึกอบรม” : อบรม ประชุม / สัมมนา (วิชาการ เชิงปฏิบัติการ) บรรยายพิเศษ
ฝึกศึกษา ฝึกงาน ดูงาน หรือเรียกชื่ออย่างอื่น ทั้งในประเทศ ต่างประเทศ มีโครงการ / มีหลักสูตร ช่วงเวลาที่แน่นอน เพื่อพัฒนาบุคคล / เพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน ไม่มีการรับปริญญา / ประกาศนียบัตรวิชาชีพ *ไม่ใช่หลักสูตรการเรียนการสอน การศึกษาต่อ ไม่ใช่การประชุมหารือ ประชุมคณะกรรมการ คณะอนุกรรมการ คณะทำงาน
“ผู้เข้าอบรม” หมายถึง บุคลากรของรัฐ (ซึ่งได้แก่ ข้าราชการทุกประเภท รวมทั้งพนักงาน ลูกจ้างของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือ หน่วยงานอื่นของรัฐ) หรือ บุคคลซึ่งมิใช้บุคลากรของรัฐ
บุคคลที่จะเบิกค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม ก็คือ
“เจ้าหน้าที่” : บุคลากรของรัฐที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติงาน รวมถึงบุคคลอื่นที่ได้รับแต่งตั้งให้ปฏิบัติงาน และ เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย

ค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมแบ่งเป็น 2 เภท : เป็นข้อสังเกต ในการจัดประเภท

1. การฝึกอบรมประเภท ก. คือ ผู้เข้ารับการฝึกอบรมเกินกึ่งหนึ่ง เป็นบุคลากรของรัฐ ซึ่งเป็นข้าราชการตำแหน่ง
- ประเภททั่วไป ระดับทักษะพิเศษ
- ประเภทวิชาการ ระดับเชี่ยวชาญ , ระดับทรงคุณวุฒิ
- ประเภทอำนวยการ ระดับสูง
- ประเภทบริหาร ระดับต้น , ระดับสูง
2. การฝึกอบรมประเภท ข : ผู้เข้ารับการฝึกอบรมเกินกึ่งหนึ่งเป็นบุคลากรของรัฐ ซึ่งเป็นข้าราชการตำแหน่ง
- ประเภททั่วไป ระดับปฏิบัติงาน ระดับชำนาญงาน ระดับอาวุโส
- ประเภทวิชาการ ระดับปฏิบัติการ ระดับชำนาญการ ระดับชำนาญการพิเศษ
- ประเภทอำนวยการ ระดับต้น

กรณี ส่วนราชการผู้จัดการฝึกอบรม ต้องได้รับอนุมัติโครงการ / หลักสูตร การฝึกอบรม จากหัวหน้าส่วนราชการเจ้าของงบประมาณ ก่อน หากมีการจัดฝึกอบรม บุคคลภายนอก จะจัดได้เฉพาะภายในประเทศเท่านั้น และบุคคลที่จะเบิกค่าใช้จ่ายในการจัดอบรมได้ มีดังต่อไปนี้

1. ประธานในพิธีเปิด –ปิด แขกผู้มีเกียรติ และผู้ที่ติดตาม
2. เจ้าหน้าที่
3. วิทยากร
4. ผู้เข้ารับการฝึกอบรม
5. ผู้สังเกตการณ์

ตามระเบียบค่าใช้จ่ายในการจัดฝึกอบรม (ข้อ 15) การที่จะเบิกค่าใช้จ่ายให้เบิกได้เท่าที่จ่ายจริง ตามความจำเป็น เหมาะสม และประหยัด เช่น อาจจะมีค่าใช้จ่ายตัวอย่าง ดังต่อไปนี้
1. ค่าใช้และตกต่างสถานที่
2. ค่าใช้จ่ายพิธี เปิด – ปิด
3. คาวัสดุ เครื่องเขียน อุปกรณ์ ฯลฯ

สำหรับค่าใช้จ่ายที่ไม่ต้องดำเนินการตามระเบียบพัสดุ ได้แก่
1. ค่าอาหารว่าง – เครื่องดื่ม
2. ค่าอาหาร
3. ค่าเช่าที่พัก

ส่วนหลักฐานการจ่าย คือ ใบเสร็จรับเงิน /ใบรับรองการจ่าย / ใบสำคัญรับเงิน
ค่าสมนาคุณสำหรับวิทยากร มีรายละเอียดหลักเกณฑ์การจ่ายเงิน คือ
บรรยาย ไม่เกิน 1 คน

อภิปราย / สัมมนาเป็นคณะ ไม่เกิน 5 คน
แบ่งกลุ่ม
- ฝึกภาคปฏิบัติ
- อภิปราย ไม่เกินกลุ่มละ 2 คน
- ทำกิจกรรม

การนับเวลาบรรยาย
- นับตามเวลาที่กำหนดในตารางการฝึกอบรม
- ไม่ต้องหักเวลาที่พักรับประทานอาหารว่าง
- นาทีแต่ละชั่วโมงการฝึกอบรมต้องไม่น้อยกว่า 50 นาที
- ชั่วโมงการอบรมไม่ถึง 50 นาที แต่ไม่น้อยกว่า 25 นาที ให้เบิกได้กึ่งหนึ่ง เท่านั้น

อัตราการสมนาคุณวิทยากร
ก. วิทยากรที่เป็นบุคลากร ของรัฐ
การฝึกอบรมประเภท ก. ไม่เกินชั่วโมงละ 800 บาท
การฝึกอบรมประเภท ข ไม่เกินชั่วโมงละ 600 บาท
รวมทั้งฝึกอบรมบุคคลภายนอก

ข. วิทยากรที่มิใช่บุคคลตาม ข้อ ก
การฝึกอบรมประเภท ก ไม่เกินชั่วโมงละ 1.600 บาท
การฝึกอบรมประเภท ข การฝึกอบรมบุคคลภายนอก
ไม่เกินชั่วโมงละ 1.200 บาท
อัตราค่าสมนาคุณวิทยากร หากมีการจ่ายสูงกว่านี้ ต้องได้รับอนุมัติจากหัวหน้าส่วนราชการเจ้าของงบประมาณก่อน หากมีการจัดบรรยายและให้วิทยากรในสังกัด เป็นผู้บรรยาย หากจะมีการเบิกจ่ายให้อยู่ในดุลยพินิจของหัวหน้าส่วนราการผู้จัด ที่จะจ่ายได้แต่ไม่เกินอัตราที่กำหนด

อาจจะสังเกตได้ว่า ตามระเบียบใหม่นี้ จะไม่ได้ระบุว่ามีค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม การจัดงาน ได้แจกแจงว่าค่าใช้จ่ายนั้นมีอะไรบ้าง หากดูในระเบียบแล้วจะเห็นว่า มีเพียงแต่กำหนดไว้ว่า ให้ส่วนราชการผู้จัดการฝึกอบรมใช้ดุลพินิจของหัวหน้าส่วนเจ้าของงบประมาณ เบิกค่าใช้จ่ายในการจัดฝึกอบรมได้เท่าที่จ่ายจริง ตามความจำเป็นและเหมาะสม และประหยัด และ หากมีความจำเป็นที่จะต้องจ่ายค่าวิทยากรที่สูงกว่าอัตราที่กำหนดไว้ เพราะเห็นว่าผู้เป็นวิทยากร ผู้ซึ่งมีความรู้ความสามารถ ประสบการณ์พิเศษ ให้อยู่ในดุลพินิจของหัวหน้าส่วนราชการเจ้าของงบประมาณ ซึ่งถือเป็นการกระจายอำนาจ อยู่ในอำนาจของการบริหารของหัวหน้าส่วนราชการ และระเบียบยังได้ให้การเบิกค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรม การจัดงาน และการจัดประชุมระหว่างประเทศ นอกเหนือจากที่กำหนดไว้ในระเบียบนี้ หรือที่กำหนดไว้แล้ว แต่ไม่สามารถปฏิบัติได้ตามระเบียบนี้ ให้อยู่ในดุลพินิจของหัวหน้าส่วนราชการเจ้าของงบประมาณ


พรสวรรค์ เครือนวล
ฝ่ายบริหารงานทั่วไป